جهش تولید وقتی محقق می شود که زیر ساخت های تولید فراهم شده باشد، متاسفانه علی رغم تاکیدات و رهنمودهای دائمی مقام معظم رهبری که در شعار سال و دیدارها و سخنرانی های ایشان همواره پر رنگ است و تاکید مداومی بر موضوع تولید صورت می گیرد اما بسیاری از زیر ساخت های قانونی و نظارتی و مالیاتی موثر درتولید همچنان ناکارآمد عمل می کند. محمود دهقانی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گو با قدس آنلاین؛ دلایلی که جهش تولید را غیر ممکن می کند تشریح کرده است.

مقام معظم رهبری در پیام  نوروزی خود علاوه بر انتخاب جهش تولید برای نامگذاری امسال برخی مولفه ها چون اصلاح نظام بانکی یا مالیاتی را هم مثال زدند رعایت این موارد تا چه حد درجهش تولید موثر است؟

سال ۹۹ جهش اقتصادی نامیده شد، تولیدی که جهش آن وابسته به رعایت مولفه هایی در اقتصاد است که مقام معظم رهبری در پیام نوروزی و در بسیاری از رهنمودها از جمله اصلاح نظام بانکی و مالیاتی بر آن تاکید دارند. متاسفانه سیستم مالیاتی کشورناقص وعقب افتاده است، در صورتی که رونق و جهش تولید وابسته به مدرن شدن و به روز گشتن سیستم مالیاتی است؛ عینی شدن و ایجاد شفافیت در سیستم مالیاتی وابسته به تامین زیر ساخت های است که اطلاعات مربوط به بخش های مختلف تولید، مصرف و توزیع درآن رعایت شده باشد. جهش تولید وابسته به اخذ مالیات براساس منطق علمی و استفاده از کل ظرفیت مالیاتی کشور است. بنده با قاطعیت عرض می کنم اگر دولت و سازمان امور مالیاتی با دیدگاه علمی و با اجرای تکنیک های دقیق زیر ساخت های مالیاتی را فراهم کنند که شفافیت و کامل بودن اطلاعات مهمترین مولفه های آن است می توان یکی از مهمترین  بسترهای تولید را فراهم کرد. تا زمانی که اطلاعات بانکی و پولی و مالیاتی کشور شفاف نباشد و میلیاردها تومان با یک تلفن جا به جا می شود و تعداد محدودی با رانت به درآمدهای کلان بدون تأثیر گذاشتن بر اقتصاد و تولید دست می یابند و کسی هم بویی از این موارد نمی برد! زیرساخت های تأمین جهش تولید فراهم نمی شود. در صورتی که زیر ساخت های مالیاتی کشور مدرن و دقیق باشند و مسوولین دریافت مالیات را به صورت درست دنبال کنند نیازی به صادرات یک قطره نفت پیدا نمی کنیم. دولتی که درآمدهای مالیاتی داشته باشد فشاری بر کارمندان خود و بنگاه های تولیدی نوپایی که هنوز کسب و کار ثابت و با درآمدی ندارند نمی آورد و دچار کسری بودجه هم نمی شود، لذا مالیات یکی از مهمترین حوزه هایی است که دولت باید با آن به صورت علمی و منطقی برخورد کند تا جهش تولید اتفاق بیفتد.

چه موانعی از پیش پای کسب و کار باید برداشته شود تا تولید به جهش مورد انتظار برسد؟

بخش مهم دیگری که مانع رونق و جهش تولید می شود قوانین دست و پا گیری است که برای تولید کننده محدودیت ایجاد می کند، رفع این قوانین در جهش تولید بسیار ضروری است، بنگاه های تولیدی با قوانین دست وپا گیر قادر به رشد نیستند که یکی از آن ها اخذ مجوز است، رونق گرفتن تولید وابسته به توجه به تمام ویژگی های تولید است، به این معنا که حسب تولید باید به تولید کننده ها معافیت هایی اعطا کرد، اتفاقاً تا زمانی که  تولید کننده به سود آوری قابل توجهی نرسیده نباید به دنبال مالیات از او بود، بلکه دولت با اعطای سوبسید حامی تولید کننده باشد، بهتر است دولت به جای خرج های اضافی و ولخرجی های بی هدف به تولید سوبسید بدهد، سود آور شدن تولید زمان قطع سوبسید و دریافت مالیات از تولید کننده عملیاتی شود. بی توجهی به این نکات باعث از پای افتادن تولید کشور می شود.

آیا قوه قضاییه نیز در جهش تولید می تواند تاثیر گذار باشد؟

واردات و قاچاق بی رویه کالا نیز خطر بسیار بزرگی بر سر راه رونق و جهش تولید است. با آنکه با قاچاق کالا مبارزه می شود اما به نظر می آید منافع عده ای وابسته به واردات و قاچاق کالاست از ین نظر است که این مشکل بعد از گذشت چهار دهه هنوز حل نشده است، لذا انتظار می رود قوه قضاییه با شناسایی قاچاقچیان کالا و برخورد قاطعانه با آن ها به جهش تولید کمک کند. متأسفانه در بسیاری از موارد دیده شده که وارد کننده به دلیل منافع کلان خود حتی تولید کننده را تهدید کرده است، با آنکه از زمان روی کار آمدن حجت الاسلام و المسلمین رئیسی در قوه قضاییه امید به اجرای عدالت و مبارزه با منفعت جویان صد چندان شده اما برخوردها همچنان کافی نیست، ورود قوه قضاییه در بحث تولید و از بین بردن موانع تولیدی که بخشی از آن مرتبط با قوه قضاییه است کمک مهمی به  جهش تولید است. تا زمانی که تولید با واردات بی رویه و مافیا و باند بازی مواجه است تولید رونق نمی گیرد و تولید کننده رغبتی برای تولید ندارد، حتی اگر تولید محصولی سودآور باشد، نگرانی از واردات کالای مشابه و ضربه زدن به تولید داخلی مانع حرکت تولید کننده به سمت تولید می شود، بنابراین واردات بی رویه کمر تولید را می شکند لذا مبارزه با قاچاق کالا و واردات بی رویه کالا یکی از مهمترین وظایف دولت، قوه قضاییه و مجلس است. یکی از مواردی که ژاپن را به یک کشور صنعتی تبدیل کرد جلوگیری از واردات بی رویه کالا بخصوص کالاهایی که امکان ساخت آن در کشور فراهم بود است، عدم  مبارزه با موارد اشاره شده مانع رونق تولید می شود.

حذف واسطه گری تا چه میزان در جهش تولید موثر خواهد بود؟

متأسفانه واسطه های زائد در اقتصاد کشور زیاد است و کالای تولید شده با چندین واسطه به دست مصرف کننده نهایی می رسد درحالی که تولید کننده اصلی سود چندانی نمی برد و کالا بسیار گرانتر از ساخت کارخانه به دست مردم می رسد، اگر نیازمند واسطه هستیم یک واسطه کافی است، واسطه های متعدد به ضرر وزیان مردم و تولید کننده عمل می کنند، گرانی کالا که منجر به کاهش توان مصرف کننده می شود به طور مستقیم به تولید کننده نیز آسیب می زند، لذا حذف واسطه های زائد مهم است، منتهی بنده اعتقادی به حذف پلیسی ندارم چرا که درعلم اقتصاد باید از روش های علمی استفاده کرد، برخورد پلیسی آخرین راهکار است، آنقدر باید از واسطه گران زائد مالیات گرفته شود که واسطه گری برای آن ها سودی نداشته باشد تا سرمایه ها به جای واسطه گری به سمت تولید هدایت شود. دولت و برنامه ریزان باید کاری کنند که واسطه گری و دلالی سود آور نباشند یا سود آن ها به مراتب کمتر از تولید باشد، تا برای دریافت سود به سمت تولید بروند.  

در صورت عدم هدایت نقدینگی به سمت تولید آیا باز هم افزایش تورم  را در پیش رو خواهیم داشت؟

 حجم نقدینگی کلان کنونی کشور موضوع خطرناکی در اقتصاد به شمار می رود، بارها بر این نکته تاکید کرده ام که اگر حجم نقدینگی کلان بازار سرمایه با تکنیک های علمی کنترل، هدایت و به سمت تولید هدایت نشود تورم افزایش می یابد و حتی ممکن است تورم به ۷۰ درصد یا بیشتر این برسد. بخش کوچکی از نقدینگی کشور در یکی دو سال گذشته تورم و فشار بالایی به اقتصاد وارد کرد، بر فرض مثال اگر نقدینگی سنگین ۲۰۰۰هزار هزار میلیارد تومانی کنونی به حرکت در بیاید تورم حاصل از آن بیشتر از صد درصد می شود، تورمی که برای مردم  غیر قابل تحمل است، لذا سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها باید سرمایه ها را به سمت تولید هدایت کند. با هدایت سرمایه ها به سمت تولید دو مساله حل می شود، خطر نقدینگی تبدیل به فرصتی برای اقتصاد می شود و تولید را جان می دهد، تولید انبوه در میان مدت و گاهی در کوتاه مدت تورم مزمن را سرکوب خواهد کرد لذا جهش تولید وابسته به رعایت اصول اشاره شده و مسائل دیگری است که دراین بحث نمی گنجد.

انتهای پیام/